platona göre bilginin kaynakları idea sanat nimesis amnomasis oran orantı devlet
Platon'a göre bilginin kaynakları ve kavramları, onun felsefi sisteminin temel taşlarını oluşturur. İşte Platon'un bilgi anlayışında önemli olan bazı kavramlar:
İdea (Formlar): Platon'a göre gerçek bilgi, duyusal dünyadan değil, idealar dünyasından gelir. İdealar, değişmeyen, mükemmel ve ebedi formlardır. Örneğin, bir masa gördüğümüzde, bu masa idealar dünyasındaki "masa" formunun bir yansımasıdır.
Sanat (Mimesis): Platon, sanatı "mimesis" yani taklit olarak görür. Ona göre sanat, ideaların bir taklidi olan fiziksel dünyanın bir taklididir. Bu nedenle sanat, gerçek bilgiye ulaşmada sınırlı bir değere sahiptir.
Anamnesis (Hatırlama): Platon'a göre ruh, idealar dünyasında var olmuş ve bu dünyadaki bilgiyi hatırlama yoluyla yeniden keşfeder. Bu süreç, anamnesis olarak adlandırılır. Yani öğrenme, aslında hatırlamadır.
Oran ve Orantı: Platon, matematiksel kavramlara büyük önem verir. Ona göre matematiksel oranlar ve orantılar, idealar dünyasının düzenini ve mükemmelliğini yansıtır. Matematiksel bilgi, duyusal dünyadan bağımsız olarak idealar dünyasına ulaşmanın bir yoludur.
Devlet: Platon'un "Devlet" adlı eserinde, ideal bir toplumun nasıl olması gerektiğini tartışır. Bu eser, sadece politik bir metin değil, aynı zamanda bilgi ve erdemin nasıl organize edilmesi gerektiği üzerine de derin felsefi düşünceler içerir. Platon'a göre, filozof-kral, idealar dünyasına erişebilen ve bu bilgiyi toplumun iyiliği için kullanabilen kişidir.
Platon'un bilgi anlayışı, duyusal dünyanın ötesinde, değişmeyen ve mükemmel bir gerçekliğin var olduğunu savunur. Bu gerçekliğe ulaşmak için ise akıl ve hatırlama (anamnesis) süreçleri gereklidir.